Op 20 september gingen we naar het schrijversgevang van Monty Kultuurfactorij. De zus van iemand van ons gezelschap was geselecteerd, en had zich dus vijf dagen vrijwillig opgesloten samen met twee andere schrijvers. Na die vijf dagen leverden ze alledrie een volledig nieuw stuk af, dat geloot werd tussen drie jonge theatercollectieven. Die kregen dan twee dagen om het op scène te brengen en zie hier: het toonmoment van het jaarlijkse schrijversgevang op Love At First Sight.
Het eerste stuk was van die zus, en ik was verrast door de technieken die ze gebruikte om in vijf dagen een volwaardig stuk op scène te zetten: een Griekse mythologie, over Persephone en Hades, met de focus op Persephone die zwanger is en wat dat doet met een vrouw (in dit geval).
We hadden zin in de twee andere stukken, maar hebben ons daar serieus mispakt. Het tweede stuk heette Virus, en u raadt het al: het zou een actuele voorstelling worden.
Korte beschrijving: het is het jaar 2025, en Carl komt toe in een bar en wil een pintje bestellen bij de barpersoon en spreekt die aan als Martijn. De bar persoon vertelt dat ze liever Martini genoemd wilt worden, want ze is nu een vrouw. Vervolgens komen er zinnen zoals “Thuis ben ik gewoon nog Martijn” en “We leven in een maatschappij waar mensen even makkelijk kunnen veranderen van geslacht als van onderbroek.” Auw. Dat we kwaad waren is een understatement. Na wat heen en weer gestuur op Instagram, mochten Inke en ik op gesprek komen.
Ik had me voorgenomen om de stille bondgenoot te zijn van Inke, but you all know me: witte, onwetende cishet mannen werken op mij als een rode lap op een stier.
We hadden zin in de twee andere stukken, maar hebben ons daar serieus mispakt. Het tweede stuk heette Virus, en u raadt het al: het zou een actuele voorstelling worden.
Korte beschrijving: het is het jaar 2025, en Carl komt toe in een bar en wil een pintje bestellen bij de barpersoon en spreekt die aan als Martijn. De bar persoon vertelt dat ze liever Martini genoemd wilt worden, want ze is nu een vrouw. Vervolgens komen er zinnen zoals “Thuis ben ik gewoon nog Martijn” en “We leven in een maatschappij waar mensen even makkelijk kunnen veranderen van geslacht als van onderbroek.” Auw. Dat we kwaad waren is een understatement. Na wat heen en weer gestuur op Instagram, mochten Inke en ik op gesprek komen.
Ik had me voorgenomen om de stille bondgenoot te zijn van Inke, but you all know me: witte, onwetende cishet mannen werken op mij als een rode lap op een stier.
Op dinsdag 13 oktober deed ik twee uur over het traject Gent-Antwerpen wegens een defecte trein, en alsof mijn frustratievat dan al niet genoeg gevuld was, leidde de artistiek directeur van de Monty het gesprek in door er ons “op te wijzen dat we de pointe niet zagen, en de theatrale metafoor van het trans*personage niet begrepen.”
Ik ga mezelf niet poneren als de grootste theaterkenner, maar ik snap pointes, taal is één van mijn sterke eigenschappen, én ik ken metaforen. Dit was geen pointe. Dit was geen metafoor. Dit was een witte man die zich ergerde aan de wereld en dan maar besloot om drie karikaturen op scène zou zetten die op het spectrum links-rechts/progressief-conservatief zaten, en dus eindelijk gewoon alle clichés en stereotypen reproduceerde onder het mom van “theatrale abstracties”.
Ik ga mezelf niet poneren als de grootste theaterkenner, maar ik snap pointes, taal is één van mijn sterke eigenschappen, én ik ken metaforen. Dit was geen pointe. Dit was geen metafoor. Dit was een witte man die zich ergerde aan de wereld en dan maar besloot om drie karikaturen op scène zou zetten die op het spectrum links-rechts/progressief-conservatief zaten, en dus eindelijk gewoon alle clichés en stereotypen reproduceerde onder het mom van “theatrale abstracties”.
Het hele gesprek lang was Inke de rationaliteit zelve, en dan bedoel ik het niet op de enge, westerse manier, maar op de gegronde, gevoelige manier. Die bleef erop hameren dat we er niet waren om hun problemen voor hen op te lossen, maar dat we gewoon kwamen praten over welk effect het stuk had op ons. Inke wilde dat dit stuk geen andere mensen meer zou kwetsen zoals het hen kwetste.
En die bleef dit herhalen iedere keer als de artistiek directeur afdwaalde, met af en toe een intermezzo van ik die schreeuwde dat het huis radicaliteit miste, een ideologisch standpunt, en dat de schrijver zich niet bewust was van zijn privileges. Hij had veel meegemaakt en vond mijn opmerkingen grof. Ik kon helaas niet uitleggen dat hoewel hij zo goed was in abstracties, hij niet inzag dat ik het niet had over een individueel probleem, maar over een grotere structuur, want de directeur slaagde er daarna in om uit te kramen dat hij racisme een erger probleem vond dan discriminatie op basis van genderidentiteit.
Nou.
Daar waren we.
Intersectionaliteit is geen ding, vrienden.
Ze begrepen het probleem gewoon niet. Zelfs nadat Inke de suicidecijfers onder de trans*gemeenschap opsomde, knikten ze eerst medelevend, om daarna toch vrolijk mee te delen dat ze niet met IEDEREEN rekening konden houden.
Goed, dan is daarmee de kous af. Ze willen en kunnen geen rekening houden. Gelukkig is niemand van plan dit stuk nog te spelen, en is dit zeker niet representatief voor zijn oeuvre, drukte de schrijver ons nog op het hart. Maar of er nu iets gaat veranderen? Nee. De Monty neemt geen standpunt in, zet niet in op inclusiviteit op basis van genderidentiteit, en blijft gewoon verder doen. Dank je wel voor de moeite om naar hier te komen, onbetaald, zonder onkostenvergoeding. €13,6 om tegen elke muur van oppressie te lopen. We waarderen jullie inzet. Tot nooit meer.
Oh wacht, nog één iets. De schrijver vond de manier waarop we ons ongenoegen uitdrukten, niet gepast. Zo op sociale media, “dat kan iemand echt maken òf kraken”.
Inke zei dat die zijn commentaar hoorde, en daarom zijn naam ook niet vernoemd had. En ik beet op mijn tong om niet luidop OK, BOOMER te schreeuwen en opende na het gesprek meteen mijn Instagram om te berichten, want het is mìjn ruimte en er is niets mis met cancel culture. Noem me naïef, maar als je je excuses aanbiedt, en je doet het daarna beter, dan gunt men je een tweede kans. Als J.K Rowling gewoon gezegd had “Sorry, jullie hebben gelijk, trans vrouwen zìjn vrouwen”, dat had het waarschijnlijk nog tien jaar geduurd voor we doorhadden wat er nog allemaal mis is met Harry Potter (De verdoken jodenster in Goudgrijp, really J.K.?).
En die bleef dit herhalen iedere keer als de artistiek directeur afdwaalde, met af en toe een intermezzo van ik die schreeuwde dat het huis radicaliteit miste, een ideologisch standpunt, en dat de schrijver zich niet bewust was van zijn privileges. Hij had veel meegemaakt en vond mijn opmerkingen grof. Ik kon helaas niet uitleggen dat hoewel hij zo goed was in abstracties, hij niet inzag dat ik het niet had over een individueel probleem, maar over een grotere structuur, want de directeur slaagde er daarna in om uit te kramen dat hij racisme een erger probleem vond dan discriminatie op basis van genderidentiteit.
Nou.
Daar waren we.
Intersectionaliteit is geen ding, vrienden.
Ze begrepen het probleem gewoon niet. Zelfs nadat Inke de suicidecijfers onder de trans*gemeenschap opsomde, knikten ze eerst medelevend, om daarna toch vrolijk mee te delen dat ze niet met IEDEREEN rekening konden houden.
Goed, dan is daarmee de kous af. Ze willen en kunnen geen rekening houden. Gelukkig is niemand van plan dit stuk nog te spelen, en is dit zeker niet representatief voor zijn oeuvre, drukte de schrijver ons nog op het hart. Maar of er nu iets gaat veranderen? Nee. De Monty neemt geen standpunt in, zet niet in op inclusiviteit op basis van genderidentiteit, en blijft gewoon verder doen. Dank je wel voor de moeite om naar hier te komen, onbetaald, zonder onkostenvergoeding. €13,6 om tegen elke muur van oppressie te lopen. We waarderen jullie inzet. Tot nooit meer.
Oh wacht, nog één iets. De schrijver vond de manier waarop we ons ongenoegen uitdrukten, niet gepast. Zo op sociale media, “dat kan iemand echt maken òf kraken”.
Inke zei dat die zijn commentaar hoorde, en daarom zijn naam ook niet vernoemd had. En ik beet op mijn tong om niet luidop OK, BOOMER te schreeuwen en opende na het gesprek meteen mijn Instagram om te berichten, want het is mìjn ruimte en er is niets mis met cancel culture. Noem me naïef, maar als je je excuses aanbiedt, en je doet het daarna beter, dan gunt men je een tweede kans. Als J.K Rowling gewoon gezegd had “Sorry, jullie hebben gelijk, trans vrouwen zìjn vrouwen”, dat had het waarschijnlijk nog tien jaar geduurd voor we doorhadden wat er nog allemaal mis is met Harry Potter (De verdoken jodenster in Goudgrijp, really J.K.?).
Waarom kunnen mensen niet gewoon sorry zeggen en leren? Je bent niet edgy omdat je met iedereen lacht, en typetjes tegen elkaar uitspeelt. Je houdt gewoon de status quo in stand op een manier die enkel witte cismensen kunnen (en ik ben er daar één van.) Ik heb ook al veel fouten gemaakt, en ik ben ook soms defensief. Maar als je stuk mensen kwetst, dan heeft het niets te maken met “ik hoor je, maar ik begrijp het niet”, dan heeft dat te maken met empathie en engagement. En daar ontbrak het hele stuk én gesprek aan.